Đi tìm bài thơ: Vòng trắng của Phạm Tiến Duật

Đi tìm bài thơ:

Vòng trắng của Phạm Tiến Duật

Trần Nhương 

Việc làm tuyển tập Phạm Tiến Duật phải tính từng ngày vì không ai biết sức chống đỡ với bệnh tật của anh được đến khi nào. Nhà văn Nguyễn Khắc Phục nhiều đêm thức trắng để tập hợp bài vở, mi sách, sửa lỗi đánh máy cho tuyển tập. Nguyễn Khắc Phục bảo tôi: Gay quá không tìm được bài Vòng trắng, thơ Duật mà thiếu mặt bài đó thì hơi tiếc. Chúng tôi đều biết vì bài thơ ấy mà Phạm Tiến Duật bị “ tai nạn nghề nghiệp”. Hồi ấy người ta hay suy diễn, chụp mũ, quy kết tư tưởng nên các nhà văn nhà thơ dễ bị “ dính chuyện”. Bài thơ Vòng trắng Phạm Tiến Duật viết năm 1974 và in trên Tạp chí Thanh niên. Vì bài thơ bị lên án, phê phán nên sau này Duật không đưa vào tập thơ nào. Cùng năm ấy, cũng trên tạp chí ấy nhà thơ Ngô văn Phú cũng “dính” với bài Sẹo đất. Vì in hai bài thơ ấy mà ông tổng biên tập cũng bị “dính” theo bị thuyên chuyển công tác.

Nguyễn Khắc Phục giao cho tôi cố gắng tìm kiếm. Tôi vào mạng nhờ anh google vào Thi viện cũng không tìm thấy. Tôi nhờ chị Bích Hà thư viện Hội Nhà văn cũng không tìm được. Đang định đến tạp chí Thanh niên tìm báo lưu may ra thì có. Tác giả thì bộ nhớ đã liệt không thể nhớ được.

Sáng 8-11-2007 nhà thơ Trần Đăng Khoa đến hội ý Ban chấp hành Hội. Ông vào phòng tôi hỏi thăm con web của tôi. Ông hay quan tâm đến web của tôi vì ông gửi bài nào vào mạng của tôi thì bạn đọc xem nhiều nhất. Trong tốp 10 bài đọc nhiều thì có tới 5 bài của ông hoặc viết về ông. Tôi hỏi Trần Đăng Khoa xem tìm bài thơ Vòng trắng của Duật ở đâu. Khoa cười , chỉ tay vào đầu mình, trả lời: Ở đây. Tôi vui quá nhưng vẫn hỏi cho chắc: Chú nhớ à ? Khoa bảo: Nhớ không thiếu dấu phảy, anh lấy giấy bút ra ghi ngay. Tôi ghi tắp lự. Trần Đăng Khoa đọc:

Vòng trắng 

Phạm Tiến Duật

Bom nổ trên trời hiện lên những vòng đen

Nhưng mặt đất lại sinh bao vòng trắng

Tôi với bạn tôi đi trong im lặng

Cái im lặng lạ kỳ đêm sau chiến tranh.

Cái mất mát nào lớn hơn cái chết

Vòng trắng trên đầu thành một số không

Nhưng tôi biết ở trong vòng trắng ấy

Là cái đầu bốc lửa ở bên trong.

8-1974