Tuyện Kiều
Nguyễn Du (1766-1820)
Hiệu là Tố Như, Thanh Hiên, con Nguyễn
Nghiễm, làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân (Nghệ Tĩnh) văn chương vượt hẳn bạn bè,
nhưng học vị chỉ là tam trường (tú tài). Nguyễn Du gặp nhiều khó khăn hồi con
thanh niên. Mười một tuổi mồ côi cha, mười ba tuổi mất mẹ, suốt đời trai trẻ ăn
nhờ ở đâu: hoặc ở nhà anh ruột (Nguyễn Khản), nhà anh vợ (Đoàn Nguyễn Tuấn), có
lúc làm con nuôi một võ quan họ Hà, và nhận chức nhỏ: chánh thủ hiệu uý. Do
tình hình đất nước biến động, chính quyền Lê Trình sụp đổ, Tây Sơn quét sạch
giặc Thanh, họ Nguyễn Tiên Điền cũng sa sút tiêu điều: "Hồng Linh vô gia, huynh đệ
tán". Nguyễn Du trải qua 10 năm gió bụi. Năm 1802, ra làm quan
với triều Nguyễn được thăng thưởng rất nhanh, từ tri huyện lên đến tham tri
(1815), có được cử làm chánh sứ sang Tàu (1813). Ông mất vì bệnh thời khí (dịch
tả), không trối trăng gì, đúng vào lúc sắp sửa làm chánh sứ sang nhà Thanh lần
thứ hai.
Nguyễn Du có nhiều tác phẩm. Thơ chữ
Hán như Thanh Hiên thi tập,
Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục. Cả ba tập này, nay mới góp
được 249 bài nhờ công sức sưu tầm của nhiều người. Lời thơ điêu luyện, nhiều
bài phản ánh hiện thực bất công trong xã hội, biểu lộ tình thương xót đối với
các nạn nhân, phê phán các nhân vật chính diện và phản diện trong lịch sử Trung
Quốc, một cách sắc sảo. Một số bài như Phản
chiêu hồn, Thái Bình mại ca giả, Long thành cầm giả ca đã thể hiện
rõ rệt lòng ưu ái trước vận mệnh con người. Những bài viết về Thăng Long, về
quê hương và cảnh vật ở những nơi Nguyễn Du đã đi qua đều toát lên nỗi ngậm
ngùi dâu bể. Nguyễn Du cũng có gắn bó với cuộc sống nông thôn, khi với phường
săn thì tự xưng là Hồng Sơn liệp hộ, khi với phường chài thì tự xưng là Nam Hải
điếu đồ. Ông có những bài ca dân ca như Thác
lời con trai phường nón, bài văn tế như Văn tế sống hai cô gái Trường Lưu, chứng tỏ
ông đã tham gia sinh hoạt văn nghệ dân gian với các phường vải, phường thủ công
ở Nghệ Tĩnh.
Tác phẩm tiêu biểu cho thiên tài
Nguyễn Du là Đoạn trường tân
thanh và Văn tế
thập loại chúng sinh, đều viết bằng quốc âm. Đoạn trường tân thanh được
gọi phổ biến là Truyện Kiều,
là một truyện thơ lục bát. Cả hai tác phẩm đều xuất sắc, tràn trề tinh thần
nhân đạo chủ nghĩa, phản ánh sinh động xã hội bất công, cuộc đời dâu bể. Tác
phẩm cũng cho thấy một trình độ nghệ thuật bậc thầy.
Truyện Kiều đóng một vai trò quan trọng trong sinh
hoạt văn hoá Việt Nam. Nhiều nhân vật trong Truyện
Kiều trở thành điển hình cho những mẫu người trong xã hội cũ, mang
những tính cách tiêu biểu Sở Khanh, Hoạn Thư, Từ Hải, và đều đi vào thành ngữ
Việt Nam. Khả năng khái quát của nhiều cảnh tình, ngôn ngữ, trong tác phẩm
khiến cho quần chúng tìm đến Truyện
Kiều, như tìm một điều dự báo. Bói Kiều rất phổ biến trong quần chúng ngày xưa.
Ca nhạc dân gian có dạng Lẩy
Kiều. Sân khấu dân gian có trò
Kiều. Hội họa có nhiều tranh Kiều.
Thơ vịnh Kiều
nhiều không kể xiết. Giai thoại xung quanhi
cũng rất phong phú. Tuồng Kiều, cải lương Kiều,
phim Kiều cũng
ra đời. Nhiều câu, nhiều ngữ trong Truyện
Kiều đã lẫn vào kho tàng ca dao, tục ngữ. Từ xưa đến nay, Truyện Kiều đã là đầu đề
cho nhiều công trình nghiên cứu, bình luận và những cuộc bút chiến. Ngay khi Truyện Kiều được công bố
(đầu thế kỷ XIX) ở nhiều trường học của các nho sĩ, nhiều văn đàn, thi xã đã có
trao đổi về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Đầu thế kỷ XX, cuộc tranh luận
về Truyện Kiều
càng sôi nổi, quan trọng nhất là cuộc phê phán của các nhà chí sĩ Ngô Đức Kế,
Huỳnh Thúc Kháng phản đối phong trào cổ xuý Truyện Kiều do Phạm Quỳnh đề xướng
(1924).
Năm 1965, Nguyễn Du chính thức được
nhà nước làm lễ kỷ niệm, Hội đồng hoà bình thế giới ghi tên ông trong danh sách
những nhà văn hoá thế giới. Nhà lưu niệm Nguyễn Du được xây dựng ở làng quê ông
xã Tiên Điền. Trường viết văn để đào tạo những cây bút mới mang tên ông.
Mời các bạn xem nội dung tác phẩm
1. Thăm mộ Đạm Tiên
2. Kiều gặp Kim Trọng
3. Kiều bán mình chuộc cha
4. Kiều rơi vào tay Tú Bà và Mã Giám Sinh
5. Kiều mắc lừa Sở Khanh
6. Kiều gặp Thúc Sinh
7. Kiều gặp Hoạn Thư
8. Kiều gặp Hoạn Thư
9. Kiều gặp Từ Hải
10. Kiều báo thù
11. Kiều mắc lừa Hồ Tôn Hiến
12. Kim Trọng và Thúy Kiều đoàn tụ
http://thotruonghd.blogspot.com/2014/08/truyen-kieu.html
Thật cảm động vì anh yêu Truyện Kiều đến độ dày công sưu tầm và giới thiệu như vậy. À, có "bật mí" thêm chút về địa giới gia trang của anh được không nhỉ? Ngưỡng mộ...
Trả lờiXóaCám ơn NĐ, anh HT sẽ trả lời bạn sau nhé.
XóaChào Ngân Đỗ!
XóaYêu TRUYỆN KIỀU thì dễ hiểu thôi vì anh yêu Nguyễn Du và yêu thơ lục bát.
Còn "địa giới gia trang của anh" Thì:
Trích ngang: Quê quán: Gia Lộc - Hải Dương == Trú quán: Tây Hồ - Hà Nội.
Đường vào nhà anh như sau:
CHỈ LỐI
Gặp em ở đầu phố
Em hỏi nhà anh đâu
Anh trình bày hồi lâu
Em lắc đầu không rõ.
Nhà anh đi hết ngõ
Rẽ vào ngách hai hai
Đi hết hẻm dài dài
Ngoặt vào hèm mười tám
Đường đi còn rối rắm
Còn hém, hẹm, Hẽm, hem
Vẫn chưa đến đâu em
Còn vài khúc ngoặt nữa
Em cười thương anh quá
Độc nhớ đường ra vào
Đã chóng mặt đau đầu
Còn làm ăn chi được
Nói rồi em cất bước
Ra khỏi chốn mê cung
Trong ánh sáng bập bùng
Lòng anh buồn rười rượi./.
Mong em thông cảm nói ra đây không tiện chút nào! Nếu có việc gì em có thể gửi vào địa chỉ Email của anh (haithanghb@gmai.com hay haithang001@yahoo.com.vn); sau đó anh sẽ trả lời cụ thể cho em nhé.
Rất mong em thông cảm.
Rất cám ơn em và chúc em luôn vui.
Thân ái: Hải Thăng
Hôm nay lại ghé qua, quả nhiên đường vào mê cung khó thật, nơi ngụ của tài tử văn nhân có khác! Vậy đành quay gót trở ra về. Nhưng...
XóaÀ, anh nói quê anh ở Gia Lộc? Nghe thấy vậy, bỗng dưng thèm dưa hấu quá! Về mùa này, qua chợ nông sản Gia Lộc thì cơ man nào là dưa hấu! Không biết anh có khi nào về thăm quê không mà mong được chiêu đãi nhỉ? kê, cứ chờ xem!...
"Nhưng..." - Sao nhỉ?
XóaTrước đây còn cấm chợ ngăn sông, hoa quả vùng nào tiêu thụ ở vùng đó. Ơn Chính phủ Gia Lộc có Viện cây lương thực do ông Lương Đình Của lãnh đạo. Tại đây ông lai tạo được một giống dưa hấu trồng vào vụ đông(Giữa hai vụ lúa) quả tròn, to và hơi ngọt, ăn mát lành sử dụng giải khát rất tốt.
Mua dưa ở đây ruột đỏ, nếm thử rất ngọt; nhưng mang về nhà thì eo ôi nhạt thếch. Nguyên nhân dưa họ trồng chỉ bón phân vô cơ, giống ngắn ngày.... Còn cái sự ngọt nhạt khi mua bán kia là do kỹ thuật của người bán hàng.
Hiện nay chợ này vẫn tồn tại nhưng chỉ đóng vai trò như một cái chợ trung chuyển dưa hấu ở miền Nam ra thôi. Giống dưa hấu tròn của viện người dân không trồng vào vụ đông nữa.
Hôm nào em đến chơi anh ra chợ mua đãi em bữa dưa cùng giống dưa hấu bán ở Gia Lộc hiện nay nhé!
À này! Em đã hiểu khá rõ về anh ------- Còn em thì sao?
Anh thấy em có dáng dấp một trang nam nhi nhiều hơn trang nữ nhi đấy. Quê chắc cũng gần khu thị trấn Gia Lộc nên hiểu và gọi chính xác cụm từ CHỢ NÔNG SẢN.
Thế đã nhé, nếu cùng quê thì vui nhỉ.
Chúc em vui nhá!
Hihi. Sao anh lại giới thiệu về dưa quê như vậy chứ? Còn giải thích rõ là bà con dùng phân vô cơ nữa chứ, cứ y trang như là bước từ ruộng dưa lên vậy. Khi nào tư vấn cho em kĩ thuật trồng dưa hấu Lương Đình Của nhé.
XóaCòn việc chiêu đãi dưa hấu thì nếu biết chắc chắn khi nào anh về quê và có lòng mời dưa hấu thì em quản gì đường xá đâu, đánh cả chuyến xe ngựa đến quê mà chở dưa về đấy chứ lị.
Còn việc anh nói em "có dáng dấp một trang nam nhi nhiều hơn trang nữ nhi" thì quả là anh rất tinh tường. Nhưng. .. "Kiếp sinh ra thế" mà. Hihi...
Không! Anh chỉ muốn nói em là con trai đóng giả con gái để giao lưu trên blog thôi. Chứ tuyệt nhiên không giám nói em là cô gái có dáng cá rô đực đâu.
Xóa(Vẫn chưa chịu bật mí)
Hi. Đã vậy thì em cho anh biết: Anh dùng kích Tàu rồi. Em là trai hay gái thì có chi quan trọng đâu, tự anh cảm nhận thôi chứ em chưa giới thiệu giới tính với anh bao giờ đâu, anh nhỉ?
XóaÀ quên, là con trai hay con gái thì anh sẽ mời dưa đấy nhỉ?
Thế vàng quý hay bạc quý?
Xóa